طب سوزنی چیست ؟
کشور چین، مهد طب سنتی به حساب میآید. انواع روشهای درمان و داروهای گیاهی در این کشور محبوبیت فراوانی داشته و کاربردی هستند. یکی از شاخههای طب سنتی چینی نیز طب سوزنی است. طب سوزنی یا همان سوزن درمانی، روشی است که برای تسکین بسیاری از دردها در نواحی مختلف بدن، نه تنها در کشور چین بلکه امروزه در خیلی از دیگر کشورهای جهان نیز مورد استفاده قرار میگیرد. همان طور که بیان کردیم، هدف اصلی از این روش درمانی سنتی، برطرف کردن درد در نواحی مختلف بدن است. از زمان ظهور این علم تا به امروز، بحثها و ادعاهای فروانی توسط اطبا و دانشمندان مختلف بر روی آن انجام شده است. خیلی از افراد بر این باورند که در طب سوزنی، انرژیهای بدن به حالت تعادل رسیده و به همین دلیل، درد از بین میرود. از طرفی دیگر هستند افرادی که بر این اعتقادند که درمان از طریق این سوزنها، ریشه در اعصاب بدن انسان دارد. در هر حال حقایق فراوانی در رابطه با این روش درمان سنتی وجود دارد که ما در این نوشتار تصمیم داریم شما را بیشتر با آنها آشنا کنیم. پس در ادامه با ما باشید تا هر آن چه که در ارتباط با این روش درمانی وجود دارد را بدانید.
طب سوزنی چیست؟
طب سوزنی یکی از روشهای درمانی سنتی چینی است که با استفاده از وارد کردن سوزنهای بسیار نازک به نقاط خاصی از بدن، به منظور تحریک جریان انرژی و بهبود عملکرد بدن انجام میشود. این روش بر اساس نظریهای است که معتقد است انرژی حیاتی یا “چی” در مسیرهای خاصی به نام “مریدین ها” در بدن جریان دارد و هرگونه انسداد یا عدم تعادل در این مسیرها میتواند منجر به بیماری و درد شود. طب سوزنی با هدف بازگرداندن تعادل انرژی و تحریک فرآیندهای طبیعی بدن برای بهبود و تسکین درد انجام میشود. این روش در درمان بسیاری از مشکلات سلامتی از جمله دردهای مزمن، اضطراب، افسردگی، و مشکلات گوارشی موثر شناخته شده است و به عنوان یک روش مکمل در کنار درمانهای پزشکی مدرن مورد استفاده قرار میگیرد.
طب سوزنی چگونه باعث کاهش درد میشود ؟
این روش درمانی با تحریک نقاط خاصی از بدن که به عنوان نقاط سوزنی شناخته میشوند، عمل میکند. با وارد کردن سوزنهای بسیار نازک به این نقاط، سیستم عصبی تحریک شده و تولید مواد شیمیایی طبیعی مانند اندورفینها و سروتونین در بدن افزایش مییابد. این مواد شیمیایی به عنوان مسکنهای طبیعی عمل کرده و باعث کاهش احساس درد میشوند. علاوه بر این، طب سوزنی میتواند جریان خون را بهبود بخشد و التهاب را کاهش دهد، که هر دو عامل مهمی در کاهش درد هستند. همچنین، این روش میتواند با تنظیم سیستم عصبی خودمختار، تعادل بین سیستمهای سمپاتیک و پاراسمپاتیک را برقرار کرده و به کاهش استرس و تنشهای عضلانی کمک کند. به این ترتیب، طب سوزنی با ترکیبی از اثرات فیزیولوژیکی و شیمیایی، به کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک میکند.
طب سوزنی برای درمان چه بیماری هایی استفاده میشود ؟
طب سوزنی به دلیل تأثیرات گسترده ای که بر روی سیستمهای مختلف بدن دارد، برای درمان مجموعهای از بیماریها و مشکلات سلامتی مورد استفاده قرار میگیرد. از جمله بیماریهایی که طب سوزنی در درمان آنها موثر است میتوان به دردهای مزمن مانند کمردرد، سردردهای میگرنی، و آرتروز اشاره کرد. همچنین، این روش در کاهش علائم اضطراب، افسردگی، و بیخوابی نیز مفید است. طب سوزنی میتواند در بهبود مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریکپذیر و تهوع ناشی از شیمیدرمانی نیز موثر باشد. علاوه بر این، این روش در درمان مشکلات تنفسی مانند آسم و آلرژی، و همچنین در بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن نقش دارد. به طور کلی، طب سوزنی به عنوان یک روش مکمل و جایگزین در درمان بسیاری از بیماریها و بهبود کیفیت زندگی بیماران مورد استفاده قرار میگیرد.
- کمر درد
- سردردهای میگرنی
- آرتروز
- دردهای مزمن
- اضطراب
- افسردگی
- بیخوابی
- سندرم روده تحریکپذیر
- تهوع ناشی از شیمیدرمانی
- آسم
- آلرژی
- دردهای عضلانی
- دردهای مفصلی
- دردهای عصبی
- دردهای قاعدگی
- ناباروری
- فشار خون بالا
- دیابت
- مشکلات گوارشی
- مشکلات تنفسی
- مشکلات پوستی
- بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن
طب سوزنی چگونه انجام میشود؟
طب سوزنی شامل مراحل دقیقی است که توسط متخصصان این حوزه انجام میشود. ابتدا، متخصص طب سوزنی با بررسی کامل تاریخچه پزشکی و علائم بیمار، نقاط خاصی از بدن را که نیاز به درمان دارند، شناسایی میکند. سپس، سوزنهای بسیار نازک و استریل به این نقاط وارد میشوند. این نقاط در امتداد مسیرهای انرژی قرار دارند که به باور طب سنتی چینی، انرژی حیات یا “چی” در آنها جریان دارد. سوزنها به عمقهای مختلفی وارد میشوند و ممکن است برای چند دقیقه تا نیم ساعت در جای خود باقی بمانند. در طول جلسه، بیمار ممکن است احساس گرما، فشار یا سوزش خفیفی در نقاط سوزنگذاری شده داشته باشد که نشاندهنده تحریک موفقیتآمیز نقاط طب سوزنی است. این روش به طور کلی بدون درد است و بسیاری از بیماران گزارش میدهند که پس از جلسات طب سوزنی احساس آرامش و بهبود قابل توجهی دارند.
مراقبتهای بعد از طب سوزنی
مراقبتهای بعد از انجام طب سوزنی نقش مهمی در بهبود و حفظ نتایج درمانی دارند. پس از جلسه طب سوزنی، توصیه میشود که بیماران به استراحت کافی بپردازند و از فعالیتهای سنگین و استرسزا خودداری کنند تا بدن فرصت کافی برای بازیابی و تعادل انرژی داشته باشد. همچنین، نوشیدن آب کافی برای کمک به دفع سموم و حفظ هیدراتاسیون بدن بسیار مهم است. برخی از بیماران ممکن است احساس خستگی یا خوابآلودگی کنند که این امر طبیعی است و نشاندهنده واکنش بدن به درمان است. مصرف غذاهای سبک و مغذی نیز میتواند به بهبود سریعتر کمک کند. علاوه بر این، توصیه میشود که بیماران از مصرف الکل و کافئین بپرهیزند و از ماساژ یا فشار دادن نقاط طب سوزنی خودداری کنند. در نهایت، پیگیری جلسات منظم و مشاوره با متخصص طب سوزنی برای ارزیابی پیشرفت و تنظیم برنامه درمانی بسیار حائز اهمیت است.
انواع مختلف طب سوزنی چیست؟
طب سوزنی با توجه به خاستگاه آن که در کدام کشور باشد و همچنین با توجه به روش انجام آن، انواع مختلفی خواهد داشت. در ابتدا خاطر نشان کردیم که این روش سنتی یک روش درمانی از کشور چین است، اما در خیلی دیگر از کشورهای شرق آسیا، مانند کره، تایوان، ژاپن و… نیز پیشینهای طولانی دارد. پس یکی از روشهای تقسیم بندی طب سوزنی بر اساس کشور ابداع کننده آن است و بر همین اصل، دستههای مختلفی هم چون موارد زیر را برای آن در نظر میگیرند:
- طب سوزنی کره جنوبی
- طب سوزنی کره شمالی
- کشور ویتنام
البته انواع دیگری مربوط به دیگر کشورها و حتی کشورهایی غربی که امرزه عقیده ی فراوانی بر این روش درمانی سنتی پیدا کرده اند، وجود دارد. تفاوت در هر کدام از این روشها به نوع سوزنهایی که استفاده میشود و نحوه استفاده از آنها بر میگردد. البته باید گفت تقسیم بندیهای دیگری نیز برای طب سوزنی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- روش طب سوزنی سنتی چینی (TCM)
- طب سوزنی پنج عنصری
- روش درمانی سوزنی گوش
- طب سوزنی الکتریکی
- روش سوزنی پوست سر
- طب فشاری
- طب سوزنی پزشکی (مربوط به جوامع غربی)
- طب سوزنی اجتماعی (اشاره به درمانهای گروهی و جنبش هواداران این روش درمانی در جوامع مختلف)
همان طور که مشاهده کردید، بر اساس زادگاه طب سوزنی و طریقه انجام کار و همچنین نوع سوزنهایی که استفاده میشود، انواع مختلفی از این روش درمانی سنتی که عموماً به عنوان یک روش درمانی چینی در نظر گرفته میشود را میتوان بر شمرد.
فواید و مزایا طب سوزنی چیست؟
روش درمانی طب سوزنی نیز مانند هر روش درمانی دیگر، فواید و مضرات خاصی را خواهد داشت که در این قسمت برآنیم که چندی از فواید فراوان این روش درمانی را برشماریم:
- کاربرد این روش برای گسترهای عظیم از بیماریها
- روشی کاملاً طبیعی بدون دخالت هیچ گونه ماده شیمیایی
- بدون نیاز به عمل جراحی و بیهوشی
- زمان بر نبودن و انجام شدن آن در چند دقیقه
- قابلیت ترکیب شدن با سایر روشهای درمانی
- روشی کاملاً مناسب و کاربردی برای جایگزین شدن با انواع مسکنها
- و…
خطرات و عوارض طب سوزنی چیست ؟
و اما همانند هر روش درمانی دیگر، مضراتی برای طب سوزنی نیز میتوان در نظر گرفت. اگر چه که خیلی از این مضرات نادر بوده و امکان روی دادن آنها نزدیک به صفر است؛ اما در هر حال باید از وجود آنها مطلع بود. نکته دیگری که در این زمینه اهمیت دارد این است که همان طور که از گذشته تا به امروز گفته اند، باید کار را به کاردان سپرد! بدین معنا که باید حتماً برای درمان به روش طب سوزنی، نزد فرد متخصص این کار بروید تا جوانب منفی آن تا حد ممکن کاهش یافته و نزدیک به صفر شود. برخی از این مضرات عبارتند از:
- امکان آلوده بودن سوزنها و ایجاد انواع عفونتها که برای پیشگیری از این عارضه به شما شدیداً توصیه میکنیم نزد پزشک متخصص در مکانهای درمانی امن حاضر شوید.
- امکان شکستن سوزن در بدن و ایجاد جراحت
- تداخل داشتن با داروهای رقیق کننده خون؛ بنابراین اگر از این داروها مصرف میکنید تا حد امکان از این روش درمانی پرهیز کنید.
- احتمال ایجاد خون ریزی، کبودی و زخم در محل استفاده از سوزنها
- تداخل با انواع اختلالات خون ریزی که ممکن است در فرد بیمار وجود داشته باشد.
- امکان وارد کردن آسیب به ریهها؛ در صورتی که در نواحی مربوط به قفسه سینه و یا ناحیه بالایی پشت، از سوزنها استفاده شود.
مدت زمان تاثیر طب سوزنی
مدت زمان تاثیر طب سوزنی میتواند بسته به نوع بیماری، شدت علائم و واکنش فرد به درمان متفاوت باشد. برخی از بیماران ممکن است پس از اولین جلسه طب سوزنی احساس بهبود کنند، در حالی که برای دیگران ممکن است چندین جلسه نیاز باشد تا تغییرات قابل توجهی را تجربه کنند. به طور کلی، برای مشکلات حاد و کوتاه مدت، ممکن است چند جلسه کافی باشد، اما برای بیماریهای مزمن و طولانیمدت، نیاز به جلسات منظم و مداوم است. معمولاً متخصصان طب سوزنی توصیه میکنند که بیماران حداقل ۶ تا ۱۲ جلسه را به صورت هفتگی یا دو هفته یکبار انجام دهند تا نتایج مطلوب حاصل شود. همچنین، برخی از بیماران ممکن است نیاز به جلسات نگهداری دورهای داشته باشند تا اثرات درمانی حفظ شود و از بازگشت علائم جلوگیری شود. در نهایت، مدت زمان تاثیر طب سوزنی به عوامل فردی و نوع بیماری بستگی دارد و باید با مشورت متخصص طب سوزنی تعیین شود.
طب سوزنی در درمان دردهای دیسک گردن و دیسک کمر
پیشتر ذکر کردیم که طب سوزنی روشی است که عمدتاً برای از بین بردن انواع دردها در نواحی مختلف بدن مورد استفاده قرار میگیرد. تسکین درد در این روش تا آنجایی است که میتوان آن را جایگزین انواع مسکنها کرد. یکی از دردهایی که به خصوص امروزه با توجه به حجم استفاده بالا از انواع گوشیها و کامپیوترها، رایج شده است، دردهای مربوط به نواحی گردن و کمر است.
این دو ناحیه از آن جایی که در ارتباط مستقیم با مهرههای ستون فقرات هستند، درمان درد در آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. همیشه بهترین روش، پیشگیری از ایجاد بیماری و درد است که با رعایت اصولی در نحوه نشستن و قرار گیری گردن حتی در زمان خواب، میتوان از ایجاد انواع دیسکها و دردها در آن نواحی جلوگیری کرد. اما اگر این دردها به هر دلیلی به سراغتان آمد، طب سوزنی میتواند یک روش درمانی عالی برای از بین بردن درد در این دو ناحیه باشد.
در روش درمان کمر درد یا گردن درد با استفاده از طب سوزنی، پزشک ابتدا با متخصص طب فیزیکی با معاینه فرد بیمار، نوع دیسک و یا بیماری و منشأ آن را تشخیص میدهد. گاهی اوقات با چندی از تمرینهای ورزشی ممکن است درد در آن ناحیه کاسته شده و نیازی به روشهای درمانی سنتی و یا غیر سنتی نباشد. اما اگر به طب سوزنی نیاز شد، طبق تشخیص پزشک، فرد بیمار با آرامش بر روی تختی دراز کشیده و سوزنهایی در نواحی مختلف بدن او که پزشک متخصص آنها را تشخیص میدهد، قرار میگیرند.
روشهای درمانی مکمل طب سوزنی برای درمان درهای ناشی از دیسک کمر و گردن
گاهی اوقات به دلیل درد بیش از حد و یا شدید بودن دیسک در نواحی گردن و کمر، طبق تشخیص پزشک متخصص، علاوه بر طب سوزنی، روشهای درمانی دیگری نیز به عنوان روشهای مکمل در کنار این روش درمانی سنتی قرار میگیرند. در ادامه به چندی از این روشها اشاره میکنیم:
- درمانهای کایروپراکتیک
- الکترو درمانی
- مگنت درمانی
- اولتراسوند
- آب درمانی
- تمرینهای حرکتی و انواع فیزیوتراپی
- و…
هزینه درمان با طب سوزنی چقدر است؟
هزینههایی که برای این روش درمانی سنتی در نظر گرفته میشود، نسبت به دیگر روشها مانند انواع عملهای جراحی، بسیار ناچیز و اندک است. این هزینهها ممکن است از یک مرکز درمان و از یک پزشک به مرکز درمان و پزشکی دیگر، کاملاً متفاوت باشد. بسته به تعداد جلسه مورد نیاز و نوع دردی که بیمار به آن دچار شده است، هزینهها متفاوت خواهد بود. به شما توصیه میکنیم قبل از شروع درمان، حتماً از هزینههای درمان مطلع شوید.